Nieuws en artikelen geschreven over en door de professionals van KALCIO Healthcare over de projecten en uitdagingen waar zij dagelijks mee te maken krijgen binnen de ziekenhuizen en de zorg in Nederland.
De juiste zorg op de juiste plek; innoveren en optimaliseren voor passende zorg.
Eén van de transformaties waarover in het Integraal ZorgAkkoord (IZA) wordt gesproken, betreft het toegankelijk houden van de zorg. Daarbij gaat het onder andere over het leveren van passende zorg die qua tijd, plaats en inhoud aansluit op de behoeften van de patiënt of cliënt. Een recent adviestraject richtte zich op de vraag of het rendabel is om een nieuwe vorm van onderzoek binnen de regio aan te bieden. Onze interim consultant Kees de Ruig, gespecialiseerd in de zorg, deelt zijn inzichten omtrent dit adviestraject.
Het bieden van passende zorg binnen de regio is van belang om tegemoet te komen aan de behoeften van de lokale bevolking. Door de beschikbaarheid van diensten dichter bij huis te vergroten, kunnen patiënten sneller toegang krijgen tot noodzakelijke zorg en kunnen onnodige reizen worden vermeden. Naast dat dit de klanttevredenheid verhoogd kan het ook de kosten voor zowel de patiënt als de zorgorganisatie verlagen.
Belangrijke componenten van een advies
Zodoende ontvingen we de vraag voor een inventarisatie waaruit duidelijk werd of het haalbaar en rendabel is de, voor deze organisatie nieuwe, beeldvormende onderzoekstechniek aan de patiënt aan te bieden. Kees licht toe; “Tijdens het adviestraject zijn de vier belangrijkste componenten geïdentificeerd die van invloed zijn op de haalbaarheid van het aanbieden van deze nieuwe vorm van zorg.”
Infrastructuur en processen
Een adequate infrastructuur is essentieel om de gewenste zorg aan te kunnen bieden, en dit is dan ook een belangrijke eerste stap. Naast het hebben van geschikte ruimtes, dient de organisatie omtrent de dienstverlening op orde te zijn. Het opzetten van gestroomlijnde processen, het creëren van duidelijke workflow en het waarborgen van goede communicatie tussen verschillende afdelingen en zorgverleners draagt hieraan bij.
Technologie
Dan is het selecteren en implementeren van geschikte apparatuur en technologie de volgende stap. Op basis van een grondige analyse van de behoeften van de zorgorganisatie en de beschikbare opties worden aanbevelingen gedaan. Hierbij wordt ook gekeken naar de kwaliteitsnormen, specifieke vereisten van de geleverde zorg en wetgeving.
Mensen
Het succesvol implementeren van deze beeldvormende techniek vereist ook de juiste scholing van het zorgpersoneel. Zij dienen bekwaam te zijn in het bedienen van de apparatuur, het interpreteren van de beelden en het juist toepassen van de nieuwe onderzoekstechnieken. Worden voldoende verrichtingen uitgevoerd om bekwaam te blijven? In hoeverre is het mogelijk de huidige professionals te scholen of dienen er nieuwe teamleden aangetrokken te worden? In hoeverre is het takenpakket voor deze professional interessant en uitdagend? Een nieuwe techniek kan ook weer perspectief bieden voor zittende teamleden en daarmee de organisatie aantrekkelijker maken op de arbeidsmarkt.
Daarbij dienen ook de onderstromen bij de stakeholders geïdentificeerd te worden. Het begrijpen en adresseren van deze onderstromen is essentieel om draagvlak te creëren. In dit geval is dat vooral belangrijk omdat het implementeren van deze zorg ook gevolgen heeft voor de samenwerking in de regio. Er zijn meerdere betrokken partijen met ieder verschillende belangen waar aandacht aan geschonken dient te worden.
Zorgvuldig afwegen met onafhankelijk advies
Het bieden van passende zorg binnen de regio vereist een zorgvuldige afweging van de haalbaarheid en rendement van nieuwe vormen van beeldvormend onderzoek. De bouw, organisatie, aanschaf en training spelen een cruciale rol bij het maken van de juiste keuzes. Om een dergelijk besluit te nemen is onafhankelijk advies noodzakelijk, waarbij alle belangen afgewogen worden, waarbij ook aandacht is voor het totale zorgaanbod in de regio.
KALCIO Healthcare naar 5th conference ICP Network in Utrecht
KALCIO Healthcare zal van 29 november tot en met 1 december aanwezig zijn bij de 5e conference van Imaging Cerebral Physiology Network (ICPN) in het UMC Utrecht. Dit congres wordt georganiseerd voor leden van toponderzoeksinstituten van over de hele wereld. Zij richten zich op nieuwe manieren om de fysiologie van de hersenen te bestuderen m.b.v. MRI. De resultaten van deze research door onderzoekers, neurowetenschappers, artsen en professionals komt uiteindelijk de zorg van de patiënt ten goede.
Het ICPN, Imaging Cerebral Physioloy Network, is een gemeenschap van experts die zich inzetten voor vooruitgang op het gebied van MR-technieken. Specifiek doen ze dit voor kwantitatieve beeldvorming van hersenfysiologie. Uiteindelijk kunnen de resultaten van deze onderzoeken effect hebben op hoe in de zorg beeldvormingsonderzoeken uitgevoerd worden. KALCIO Healthcare draagt hier dan ook graag bij.
Tijdens dit evenement zijn we aanwezig op de beurs en ontvangen de leden van het ICP-network graag om kennis en expertise uit te wisselen op het gebied van o.a. MRI veiligheid.
FMIR 2024 heeft nog meer in petto dan de afgelopen editie. Er zijn nóg meer parallelsessies, uitgebreide mogelijkheden om de laatste technologische ontwikkelingen te zien en een speciale aanbieding voor deelnemers.
De vierde editie van FMIR belooft nog meer dan het afgelopen jaar. De voorbereidingen zijn in volle gang, met extra programma’s en innovaties op verschillende vlakken. Oud-deelnemers hebben als eerste het laatste nieuws tot zich kunnen nemen en inmiddels heeft iedereen die ons online volgt kunnen lezen over onze speciale actie.
FMIR2023 was een evenement waarbij we veel professionals mochten ontvangen. Naast de deelnemers, waarvan een groot aantal bekende gezichten van de vorige editie, uiteraard de vele bedrijven en goede sprekers uit ons netwerk. Zij scoorden het congres met een 8,4 en op basis van hoe zij het evenement ervaren hebben, organiseren we op 4, 5 en 6 juni FMIR2024.
Tijdens de volgende editie zijn er, verdeeld over 3 dagen, 17 parallelsessies. Extra ten opzicht van vorige editie, is dat er aankomend jaar ook een programma gefocust op Brachytherapie is. Nederland geniet hoog aanzien op deze specialistische manier van behandelen en in samenwerking met de verschillende radiotherapie afdelingen bieden we een mooi educatief programma aan.
Earliest Bird aanbieding
Speciaal voor de ‘vroege vogels’ bieden we de mogelijkheid om alvast hun tickets voor volgend jaar te reserveren. Veel deelnemers van de afgelopen editie willen graag volgend jaar weer aanwezig zijn en daarom is inschrijven 1 september jl. mogelijk. Voor al die professionals die meebouwen aan de FMIR-community bieden we tussen 1 september en 1 december tickets aan met bijna 30% korting.
Als lid van je beroeps- en/of wetenschappelijke vereniging geniet je extra korting. We vinden het belangrijk dat de professionals elkaar ontmoeten en integraal de zorg op nationaal niveau optimaliseren. Met FMIR dragen wij op onze manier bij.
KALCIO Healthcare aanwezig tijdens ARMA-NL 1e annual conference in Lunteren
KALCIO Healthcare zal op donderdag 28 en vrijdag 29 september aanwezig zijn bij de 1e annual conference van ARMA-NL in hotel de Werelt in Lunteren. Dit congres wordt georganiseerd voor iedereen met een rol in de ondersteuning, administratie en beheer van onderzoek. De inhoud van het programma voor Research Managers en Bestuurders staat in het teken van al wat relevant is bij het organiseren van researchprojecten zoals o.a. wetgeving en financiën.
ARMA-NL (Vereniging voor Onderzoeksmanagers en Bestuurders in Nederland) is de vereniging voor Research Managers and/or Administrators (RMA) en heeft als doel om excellent onderzoek en innovatie in Nederland te bevorderen. Binnen dit netwerk en platform wordt expertise, kennis en ervaring gedeeld en KALCIO Healthcare draagt hier graag aan bij.
KALCIO Healthcare heeft onderzoek en innoveren hoog in het vaandel staan, we dragen graag bij aan de introductie en implementatie van ontwikkelingen in de Zorg. We zijn beide dagen aanwezig op de beurs en ontvangen de leden van ARMA-NL graag om kennis en expertise uit te wisselen en zo bij te dragen aan het netwerk en het stimuleren van ontwikkeling.
Zondag 16 juli was Karel te gast in de radio-uitzending bij Easy FM. Wekelijks zenden zij een show uit over Tech en Innovatie en hier deelde Karel zijn inzichten over de laatste ontwikkelingen in de zorg. Samen met de gastheer Ronald ter Voert en gast Tony Mol (algemeen directeur Startblock) hadden zij een interessant gesprek over o.a. AI, digitalisering en verwerken van data.
Zo spraken zij over de mooie ontwikkelingen op het gebied van AI en hoe dit bijdraagt aan het gesprek tussen de medisch specialist en de patiënt/ cliënt. Er valt veel winst te halen in de informatievoorziening en AI vertaald het medisch verslag naar ‘gewone taal’. Er is nu veel meer data om te interpreteren en dat maakt dat de wijze waarop men processen inricht, aandacht verdiend.
Er zijn meerdere aspecten die de implementatie van zorginnovaties beïnvloeden. Denk aan;
het doelmatig inzetten van innovaties waardoor werkprocessen aangepast moeten worden;
de weerstand om met innovaties te werken;
de ethische vraagstukken die een rol spelen bij de toepassing en opschaling van innovaties en de
integrale samenwerking en regie die nodig zijn.
Karel legt aan Ronald uit hoe KALCIO Healthcare hierin ondersteunt. Samen spraken zij over hoe onze consultants, naast organisaties ondersteunen bij het verlenen van goede zorg, meewerken aan projecten om de zorgorganisatie te innoveren. Om die nieuwe ontwikkelingen en innovaties toe te passen, of nieuwe manieren van werken te implementeren, adviseren ze en helpen om dit uit te voeren. En hoe we de opgedane kennis bij een volgend project van een andere organisatie inzetten en zo ‘practice based’ kennis overdragen. Met onze specialisatie in processen, samenwerking en zorgtechnieken concludeert Ronald dat we de ‘olie in de machine’ zijn.
Zorgprocessen optimaliseren; binnen één week eerste resultaat
Je wilt de kwaliteit van zorg verhogen, kosten besparen, tijdswinst behalen of tevredenheid van betrokkenen vergroten. Allemaal processen op de afdeling waar meerdere disciplines bij betrokken zijn. Bij het optimaliseren van deze processen dienen dus diverse belangen afgewogen te worden. Met als gevolg dat zo’n verbetertraject aardig wat tijd in beslag neemt. Met urgente kwesties wil je snel aan de slag en een tijdspad van maanden is dan niet realistisch. Dat hoeft ook niet; er is een manier om binnen een week de eerste verbeterslag te maken.
Een veel voorkomende uitdaging in de zorg zijn de wachttijden. Patiënten die zorg nodig hebben en weken, soms maanden moeten wachten voor ze aan de beurt zijn. Vele telefoontjes over en weer of er niet ergens ‘een gaatje’ is. Een telefoonlijst van wachtenden die gebeld kunnen worden als iemand uitvalt groeit gestaag. Een situatie welke qua omvang en complexiteit zodanig is dat de oplossing vaak gezocht kan worden in het aanpassen van de werkwijze.
Weg blijven van oplossingen
Allereerst is het zaak om duidelijk te krijgen wat er daadwerkelijk aan de hand is. Wat is de aanleiding? Welke verbetering willen we behalen oftewel wat is het doel? De huidige situatie wordt in kaart gebracht en de knelpunten beschreven. Samen met een aantal teamleden (kernteam) ga je op zoek naar de grondoorzaak. Dit is essentieel; we zijngeneigd direct aan oplossingen te denken.
Door naar de oorzaak op zoek te gaan komen onduidelijkheden aan het licht. Het is daarom ook van belang dat er iemand is die alles overziet met een frisse blik, die de juiste vragen stelt en zorgt dat alles ter tafel komt. Hoe verloopt de communicatie, wat is beleid, wat is persoonlijke voorkeur?
Voorbeeld Een afdeling wenst de wachttijden te verkorten. Zij voelen druk van buitenaf en ook het team wil graag de zorg verbeteren. Chayenne ondersteunt de afdeling in het doorlopen van dit verbeterproces. Op deze manier kan de aandacht blijven voor het primaire zorgproces terwijl Chayenne met een kleine groep (kernteam) aan de slag gaat. Zij doet dit middels de Kaizen-methode, waarbij zes stappen worden doorlopen;
Definiëren van het probleem;
Meten van de feiten;
Analyseren van de feiten;
Genereer verbeteringen;
Implementeer verbeteringen;
Controleren en borgen.
Nadat het probleem gedefinieerd is, Chayenne het proces in kaart heeft gebracht en data heeft verzameld, begeleid ze gedurende een week het kernteam die alle betrokkenen vertegenwoordigt. Zij brainstormen over de feiten en trekken het kennisniveau tussen alle partijen gelijk. Ze ontdekken waar het in de communicatie beter kan en wat beleid en wat persoonlijke voorkeur is. Kleine acties met grote resultaten worden geformuleerd.
Continue verbetering
Tijdens een Kaizen-week wordt direct één kleine actie doorgevoerd. Aan het eind van de week is er minimaal één duidelijke verbetering geïmplementeerd en ligt er een actieplan voor de komende periode. Door mensen verantwoordelijk te maken voor het uitvoeren van dit plan borg je de continue verbetering.
Kaizen is een methodiek om in één week een verbeterslag te maken binnen een werkproces en deze te borgen. Het Japanse woord 改 (“kai”) betekent “veranderen” en 善 (“zen”) betekent “goed”. Verandering is goed en bij Kaizen draait het om continu verbeteren.
Hoe één week zoveel impact heeft?
Een verbeterproces wordt als iets groots ervaren en niet iets wat met één week opgelost is. Belangrijk is om te beseffen dat tijdens de Kaizen-week het plan tot verandering wordt gemaakt en de eerste stap uitgevoerd. Deze stap waar het veranderproces mee begint, wordt door het gemaakte actieplan verder uitgebouwd. Deze continue kleine veranderingen creëren een positieve energie binnen het team. Iedereen is gemotiveerd aan de slag en zo wordt continu gewerkt met als einddoel het grote resultaat.
Team effort
Alle input is nodig en iedereen heeft invloed op het verbeterproces. Het kernteam is de schakel als men aan de slag gaat tijdens de Kaizen week. De kernteamleden zijn vertegenwoordigers van hun achterban en zijn er verantwoordelijk voor dat de input wordt meegenomen in het Kaizen proces. Aan het eind van de Kaizen week heeft iedereen energie gekregen van het behaalde resultaat omdat de hele afdeling heeft bijgedragen.
Resultaat
Om terug te komen op het voorbeeld. Aan het einde van de week was de verbinding binnen het team toegenomen. Daar waar eerst verschillende ideeën heerste, was er eenheid gecreëerd, ondersteunde men elkaar en bleef men met elkaar in gesprek.
Dit kwam omdat er een duidelijk doel was gesteld. De acties die uitgevoerd moesten worden waren specifiek beschreven binnen een vastgestelde tijd, met een meetbaar resultaat (SMART). Doordat het proces goed voorbereid en begeleid was door iemand die buiten de context staat kwam men tot de kern. Het meest belangrijke; het hele team heeft bijgedragen de kleine veranderingen te realiseren om het uiteindelijke doel te halen.
Welk zorgproces ga jij met Kaizen verbeteren?
Het optimaliseren van zorgprocessen vraagt een investering die op de lange termijn winst oplevert. Met welk proces gaat jouw afdeling aan de slag? • Hoe staat het met de wachttijden op jullie afdeling? • Is er een werkwijze waarbij teamleden aangeven dat het beter kan?
Kun je objectief het proces analyseren, alle knelpunten op tafel krijgen en alle belanghebbenden enthousiasmeren aan de slag te gaan?
Laat ons verhaal je inspireren om zorg te optimaliseren en te transformeren naar toekomstbestendige zorg. We dragen graag bij aan de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg en delen daarom onze kennis.
Nieuwsgierig geworden naar een Kaizen-event? Lees er meer over of neem contact met ons op.
Het congres ‘the Future of Medical Imaging and Radiotherapy’ (FMIR) staat in het teken van ontwikkelingen en innovaties op het gebied van medische beeldvorming en radiotherapie. Daarbij is er ook aandacht voor de processen rondom zorg en wordt dit vanuit een interdisciplinair perspectief benaderd.
Tijdens FMIR2023 waren er diverse momenten waarbij live demonstraties werden gegeven, de manier voor de zorgprofessional om inzicht te krijgen in de de toepassing van de nieuwste technologieën. Na aanleiding van één van de live demonstraties interviewde FMT- Gezondheidszorg Liselotte ten Asbroek, senior MBB’er in het Medisch Spectrum Twente (MST). Zij werkt daar als Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige (MBB’er) en heeft veel ervaring met het werken met online adaptieve radiotherapie en weet wat technologie voor effect heeft op haar werkzaamheden.
Positieve bijdrage aan werkplezier
In het interview is er uitgebreid aandacht over hoe technologische ontwikkelingen positief bijdragen aan de kwaliteit van zorg. De nieuwe technieken brengen namelijk aanzienlijke veranderingen. Er kan nauwkeuriger worden gewerkt waardoor het proces verbeterd. Taken verschuiven en daarmee ook verantwoordelijkheden, werk wordt uitdagender en de zorg kan efficiënter ingericht worden.
De live demonstratie over online adaptief bestralen trok veel deelnemers. Liselotte deelde ervaringen uit de praktijk over de technologie, de workflow en de kansen die het biedt voor de persoonlijke ontwikkeling. Relevante informatie voor alle radiotherapiecentra in Nederland, daar deze technologie de toekomst is.
Tijdens het volgende congres ’the Future of Medical Imaging and Radiotherapy’ zullen naast presentaties ook weer workshops en live demonstraties zijn. FMIR vindt plaats op 4, 5 en 6 juni 2024.
Om niets te missen kun je ons volgen op social media. We posten we regelmatig op LinkedIn en brengen we maandelijks onze nieuwsbrief ‘Update’ uit.
Artikel in FMT Magazine
Lees het artikel hieronder of volg de link naar het gehele magazine FMT Gezondheidszorg.
Speciaal voor leidinggevenden in de zorg organiseerde KALCIO Healthcare maandag 3 april de Booster ‘leidinggeven in de zorg’. Met meer dan 100 aanwezigen was het een middag waar men zich kon laten inspireren en waar op landelijk niveau samen werd gezocht naar manieren om toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden.
Tijdens de plenaire sessies werden leidinggevenden geïnspireerd door corporate antropoloog dr. Daniëlle Braun. Zij liet aan de hand van treffende voorbeelden uit haar praktijkonderzoek zien hoe andere culturen omgaan met situaties. Hoe, door mee te bewegen bij bepaalde kwesties, mooie resultaten behaald kunnen worden (“don’t make waves”). Hoe in contact zijn met elkaar met zich mee brengt dat je als team je verder ontwikkelt.
Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS deelde het toekomstperspectief op het gebied van de arbeidsmarkt in de zorg. De cijfers laten een toenemende uitstroom van medewerkers zien en ook dat de benodigde werknemers er in de toekomst niet zijn. Doel van deze middag was dan tweeledig;
om leidinggevenden handvatten te bieden om hun team optimaal te ondersteunen en
om kansen en mogelijkheden te ontdekken om de juiste mensen te vinden en voor de zorg te behouden.
Na het plenaire gedeelte was er de keuze uit verschillende workshops: ‘denken in mogelijkheden’, ‘werken een aan excellent team’, ‘waardegedreven leiderschap’ en ‘arbeidsmarkt uitdagingen’.
Men ging aan de slag met denken in mogelijkheden waarbij duidelijk werd dat context, en dus doorvragen, belangrijk is. Door los te laten wat er al aan kennis is (out-of-the-box), creëert dit een mogelijkheid om een probleem in een kans veranderen.
Mogelijkheden zoals functiedifferentiatie in beide richtingen. Dit biedt professionals kansen om verder te ontwikkelen en kan bijdragen aan het binden en boeien van medewerkers. Anders opgeleide professionals biedt het de mogelijkheid om onderdeel uit te gaan maken van het team. Om deze weg te bewandelen heeft de leidinggevende de uitdaging om het huidige team mee te laten bewegen in deze verandering.
Daarbij is het belangrijk dat je als leidinggevende je bewust bent van je eigen waarden en overtuigingen, en de invloed hiervan op je persoonlijke leiderschapsstijl. Aan de hand van emoties gingen we op zoek naar onderliggende waarden en overtuigingen. Welk effect hebben de persoonlijke waarden, overtuigingen en emoties op jezelf en op de omgeving? Wat voegt dit voor waarde toe aan het team en welke uitdagingen het kan vormen?
Het was een middag die in het teken stond van het loslaten van problemen, het zien van kansen en mogelijkheden en daarmee positief naar de toekomst kijken. Want die toekomst maken we samen met elkaar.
Volgend jaar april zal KALCIO Healthcare wederom een Booster voor leidinggevenden in de zorg organiseren. Zijn er sprekers of onderwerpen die je terug wilt zien? Mail deze dan naar secretariaat@kalcio.nl en we gaan voor je aan de slag.
Om niets over de Booster en andere ontwikkelingen te missen delen we via onze nieuwsbrief elke vier weken het laatste nieuws. Inschrijven kan door onderstaande formulier in te vullen!
FMIR is het platform waar ontwikkelingen binnen de vakgebieden radiologie, nucleaire geneeskunde en radiotherapie met elkaar worden besproken. Over technologie, zorgpolitiek en duurzaamheid. Op alle niveau’s; innoveren en ontwikkelen werkt het best zonder hiërarchische scheidslijnen.
Alles komt samen tijdens het jaarlijks educatieve congres.
De toepassing van medische beeldvorming lijkt een oneindige ontwikkeling door te maken. Naast de traditionele technologieën ontstaan er telkens nieuwe toepassingen binnen de bestaande praktijken van de radiologie, nucleaire geneeskunde en de radiotherapie. Maar ook daarbuiten wordt de medische beeldvorming steeds intensiever en breder toegepast. Het gevolg hiervan is een behoefte aan het verbreden van kennis om de technieken geïntegreerd te kunnen gebruiken. Zodoende brengt dit congres ook de monodisciplinaire educatie van de werkvelden samen en faciliteert daarmee de multidisciplinaire praktijk.
Toekomst medische beeldvorming en radiotherapie
Behalve aandacht voor technologische ontwikkelingen op het gebied van onderzoek en behandeling wordt er ook stil gestaan bij de huidige arbeidsmarkt.
Dat nieuwe software en inzet van AI bij zal dragen aan de workflow staat vast. Het zal de zorgprofessional ondersteunen in het verlenen van zorg. Met de toenemende zorgvraag zullen ook andere manieren bedacht moeten worden om goede resultaten te behalen. Daarom zal met collega’s tijdens FMIR2023 ook gekeken worden naar oplossingsrichtingen betreffende werving en selectie en boeien en binden van personeel. Hierbij zullen out-of-the-box oplossingen nodig zijn en worden deelnemers uitgedaagd vernieuwend te denken.
KALCIO Healthcare vindt het belangrijk dat zorgprofessionals zich kunnen ontwikkelen en zo goede zorg kunnen verlenen.
Afgelopen zomer zijn we benaderd door het bestuur van de Nederlandse Vereniging Medische Beeldvorming en Radiotherapie (NVMBR). De afgelopen jaren (sinds 2019) werken wij samen met de vereniging en ondersteunen wij hen waar zij dat wensen. Onder andere is in een evaluatie onderzoek door KALCIO Healthcare naar voren gekomen dat de toekomstbestendigheid van de vereniging in het gedrang is. De afgelopen drie jaar hebben de toegewijde hoofdbestuursleden en de bureaumedewerkers zich onvoorwaardelijk ingezet om de vereniging te vernieuwen en draaiende te houden. De vereniging is echter op het punt gekomen dat intensievere verandering noodzakelijk is en heeft ons om advies gevraagd.
Samen hebben het NVMBR-bestuur en KALCIO Healthcare een plan gemaakt om de Medische Beeldvormings- en Bestralingsdeskundigen (MBB’ers) te kunnen blijven vertegenwoordigen. Een integratie van de NVMBR activiteiten binnen het door KALCIO Healthcare ontwikkelde FMIR platform met een onafhankelijke belangenbehartiging hieraan gekoppeld is voorgesteld aan de leden.
Tijdens de Algemene Vergadering hebben een aantal leden aangegeven dat zij de vereniging wensen door te starten en hierin niet gebruik te maken van het vernieuwingsvoorstel door het bestuur van de NVMBR en de directie van KALCIO Healthcare. Vanuit KALCIO Healthcare steunen we dit initiatief van harte. We wensen de leden succes en hebben laten weten dat onze deur open blijft staan om aan de ontwikkeling van de zorgprofessional en het vak te bouwen.
KALCIO Healthcare richt zich primair op het organiseren van een mooi FMIR-congres van 3 t/m 6 april 2023 voor leidinggevenden, MBB’ers, klinisch fysici, medici, administratief medewerkers, IT’ers en alle professionals binnen de Medische Beeldvorming en Radiotherapie.
Bekijk hieronder de impressie van het afgelopen FMIR congres.
Half juli bereikte de hypermoderne intra-operatieve MRI-OK van het Wilhelmina Kinderziekenhuis, onderdeel van het UMC Utrecht en het Prinses Máxima Centrum, een nieuwe mijlpaal in de vijfjarige ontwerp- en bouwgeschiedenis: de intakeling van de MRI. Met deze MRI is het mogelijk om tijdens een neurochirurgische hersenoperatie opnieuw scans van het operatiegebied te maken, wat belangrijke voordelen heeft voor het behandelen van hersentumoren bij kinderen. Eind dit jaar is de nieuwe OK klaar voor gebruik.
In het magazine FMT Gezondheidszorg van september 2022 staat een publicatie over dit vernieuwingsproject dat geleid is door KALCIO Healthcare.
Een complex veld, beaamt Karel Loerts, sinds 2017 in opdracht van UMC Utrecht en het Máxima vanuit KALCIO Healthcare betrokken als programmamanager MRI bij het project. “Er komt een OK met een MRI-systeem erin, waar veel samenwerkingen bij elkaar komen. Dat moet je goed borgen voor alle medische gebruikers, en zeker ook het facilitair personeel eromheen”, schetst hij. “Een zowel mono- als multidisciplinaire samenwerking tussen het Máxima en UMC Utrecht, waarbij kennisdeling vooropstaat om tot de beste interventie te komen.” Loerts benoemt vier pijlers onder dit omvangrijke project: bouw, algemene inrichting OK en het specifieke onderdeel MRI – met consequenties voor hoe je met ruimte en regime moet omgaan – plus de workflow. “Deze pijlers in een integrale aanpak is de innovatie van deze OK voor alle betrokkenen…Lees het gehele artikel
De operatiekamer is gesitueerd tussen twee bouwdelen van het Wilhelmina Kinder Ziekenhuis (WKZ) van het UMC Utrecht. Het WKZ is direct verbonden met het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, hierdoor is er goede logistiek voor de patiënten die in de nieuwe OK geopereerd moeten worden.
In 2009 richtte Karel Loerts de KALCIO groep op met centraal KALCIO Healthcare gericht op de ontwikkeling van organisaties en hun leiderschap binnen de ziekenhuiszorg, de VVT en de GGZ.
Abonneer je op het YouTube kanaal van KALCIO Healthcare
In een interview op het YouTube kanaal van KALCIO Healthcare vertelt Karel over zijn kijk op de waarden waar KALCIO Healthcare voor staat, de focus naar de integrale duurzame ontwikkeling van zorgorganisaties en KALCIO Healthcare die organisaties bij helpt.
Vanuit trots op de Nederlandse zorgorganisaties, de gedreven en kundige zorgprofessionals en medisch specialisten die binnen de organisaties zich dagelijks inzetten, werkt KALCIO Healthcare samen met hen aan het verbeteren van de kwaliteit, veiligheid en het rendement binnen de zorgorganisaties. Karel vertelt over de kijk die hij hierop heeft en ook waar hijzelf zijn motivatie vandaan haalt.
“Als je de consultancy en interim wereld bekijkt, dan maken wij ons wel zorgen over hoe zorgorganisaties in de toekomst nog kunnen inkopen als de prijzen gewoon niet realistisch zijn”.
Karel Loerts
Daarnaast geeft Karel zijn blik op de wijze van dienstverlening binnen de interim en consultancy wereld; “Als je de consultancy en interim wereld bekijkt, dan maken wij ons wel zorgen over hoe zorgorganisaties in de toekomst nog kunnen inkopen als de prijzen gewoon niet realistisch zijn”. Het werken voor publieke organisaties zoals binnen de zorg, is binnen KALCIO Healthcare primair in het bewustzijn dat de gelden binnen KALCIO Healthcare maatschappelijke basis hebben.
Bekijk het hele interview met Karel Loerts voor het complete verhaal! Wil je graag in contact komen met Karel Loerts of iemand anders bij KALCIO Healthcare? Reageer dan via onderstaande contactformulier.
De professionals van KALCIO Healthcare hebben door de jaren heen meer dan 60 Kaizen events binnen verschillende ziekenhuizen georganiseerd. Ook traint KALCIO Healthcare zorgprofessionals zodat zij zelf een Kaizen event kunnen organiseren. Wil je alvast wat meer weten over onze ervaringen rondom het organiseren van een Kaizen even, lees dan de white paper over de ‘Do’s en dont’s rondom Kaizen events ’.
KALCIO Healthcare faciliteert Kaizen events met als doel om in één week een geborgen verbeterslag te maken binnen een werkproces. Doordat alle belanghebbenden rondom het specifieke werkproces worden betrokken kan er gezamenlijk toegewerkt worden naar een gedragen vernieuwde werkwijze. Bijvoorbeeld om werkdruk te verlagen, toegangstijden te reduceren, productiegroei op te vangen en/of de kwaliteit en veiligheid rondom het proces voor patiënt en zorgprofessional te verbeteren. Hoewel het principe rondom Kaizen toegankelijk en weinig complexiteit met zich mee brengt komen wij in de praktijk soms wel voor uitdagingen te staan. Hierna een aantal belangrijke uitdagingen waar je mee te maken kunt krijgen.
Planning en tijdsinvestering
Het plannen van het Kaizen event neemt vaak veel tijd in beslag. Er is namelijk voldoende tijd nodig zowel voorafgaand als na afloop van het event om de workshops voor te bereiden, uit te werken, om de actiepunten in kaart te brengen, acties in gang te zetten en afspraken te borgen. Een grote uitdaging hierbij is dat de kernteamleden uit-geroosterd moesten kunnen worden, terwijl de patiëntenzorg op de afdeling gewoon doorgaat. Het is dan niet altijd mogelijk om alle kernteamleden bij alle workshops aanwezig te hebben en dat kan afbreuk doen aan het effect van een Kaizen event en de methodiek. Voldoende tijd te kunnen investeren blijkt een zeer belangrijke ‘do’. Om het nadelige effect van de afwezigheid van een aantal betrokkene op te vangen is het belangrijk om te kijken naar een belangrijke ‘do’!
Communicatie met betrokkenen binnen en buiten het kernteam
Om voor te zorgen dat alle betrokkenen op de hoogte zijn van alles wat behandeld wordt, is het belangrijk om de medewerkers die niet bij de sessie aanwezig kunnen zijn op een later moment alsnog mee te nemen in de Kaizen methodiek. Ook tijdens het verbeterproces moet aandacht worden besteed aan het onderbouwen van elke stap, het hoe en waarom van de Kaizen methode. Ondanks de drukke agenda’s van een ieder is het uiteindelijk toch mogelijk om een gedragen begrip van het continu verbeteren te bereiken.
Als facilitator blijf je na afloop niet op de afdeling en kun je dus niet toezien op het borgingsproces van de verbeteracties. Om dat te kunnen ondervangen is het essentieel om een gevarieerd kernteam samen te stellen, waarbij stakeholders uit alle lagen van het proces geïncludeerd worden. Zij kunnen namelijk de vertaalslag maken richting de werkvloer en hebben door hun deelname eigenaarschap en dus verantwoordelijkheid op de verbeteracties. Ook kunnen zij extra informatie bij hun teams ophalen als input voor de workshops en hun collega’s betrekken bij het verbeterproces. Zo kunnen de leden van het kernteam het initiatief nemen om door te pakken en de betrokkenheid binnen de teams als een olievlek kan groeien.
Personen uit het kernteam betrekken en gelijkwaardig behandelen
Daarop aansluitend is de ervaring dat consistente en eenduidige communicatie van essentieel belang is om op de incidentele afwezigheid van kernteamleden en andere procesbetrokkenen in te spelen. Iedere procesbetrokkene zal namelijk op de hoogte gesteld moeten worden over de stand van zaken, zodat eenieder evenveel kennis heeft, er geen frustraties ontstaan vanwege incomplete informatievoorziening en om eenieder in gelijke mate te betrekken en betrokken te houden. Zeker een ‘do’!
Workshop “knelpunten”
Kaizen event in lijn met de doelstelling vanuit de leiding
Een belangrijke factor is tevens dat de leidinggevende van de afdeling deelneemt aan het Kaizen event. De leidinggevende heeft de bevoegdheid om keuzes te maken, zaken te regelen en hier prioriteit aan te geven. Zowel tijdens de workshops gedurende de Kaizen eventweek als na afloop van de week vormt de leidinggevende een belangrijke schakel om de acties voort te kunnen zetten en te borgen in de dagelijkse gang van zaken. Ervaring leert dat wanneer de leidinggevende niet deelnemer aan een workshop en deze achteraf of tussen de workshops door ingelicht dient te worden, het proces vertraagt en de energie binnen het kernteam kan inzakken. Zo weten de teamleden dan niet of bepaalde oplossingen daadwerkelijk doorgevoerd kunnen worden, zonder toestemming van de leidinggevende en dus toestemming van de organisatie. De leidinggevende moet het team het vertrouwen geven in de richting die het team heeft gekozen gedurende de Kaizen week, het leiderschap hierin is van essentieel belang.
KALCIO Healthcare organiseert en faciliteert voor ziekenhuis, vvt -en ggz organisaties KAIZEN events. Hiermee worden deze organisaties op specifieke procesvraagstukken die opgelost moeten worden een grote stap verder geholpen. Wilt u voor uw organisatie meer weten over de dienstverlening van KALCIO Healthcare rondom Kaizen events mail dan naar info@kalcio.nl.
Wilt u zelf een Kaizen event kunnen organiseren? Neem dan deel aan de Kaizen training die u leert zelfstandig een geheel event binnen je eigen organisatie uit te voeren. Schrijf u in voor de 3-daagse Kaizen training.
Deventer Ziekenhuis opent vernieuwd state-of-the-art Centrum Radiologie Nucleaire Geneeskunde (CRN) en Borstcentrum
Op 1 juni is met genodigden het vernieuwde Centrum voor Radiologie, Nucleaire Geneeskunde (CRN) en het nieuwe Borstcentrum van het Deventer Ziekenhuis geopend. Een centrum waarbinnen de zorgprocessen naadloos op elkaar aansluiten. Een opdracht waaraan KALCIO Healthcare B.V. vanaf 2018 gewerkt heeft. Samen met de belangrijkste groepen heeft het bedrijf het gehele project met daarin het proces van vernieuwing geleid. Denk hierbij aan het samenwerken met radiologen, nucleaire geneeskundigen, medisch specialisten, verpleegkundigen en laboranten, maar ook aan architecten, bouwexperts, medisch technici, schoonmaak, huisvestingsspecialisten tot financieel experts. Opvallend is dat vrijwel alle medische beeldvormende systemen zijn vervangen, terwijl de zorg gewoon door bleef gaan. De focus lag gedurende het gehele project dan ook bij de gebruikers, zowel medewerkers als patiënten.
Nieuwbouw voor de Radiologie en Nucleaire Geneeskunde
Het resultaat mag er zijn; een uitbreiding van het CRN en de inrichting van het Borstcentrum. Om acute zorg te kunnen bieden, is er een tweede CT-scan toegevoegd. De gehele nucleaire geneeskunde is integraal vernieuwd met state-of-the-art systemen en ook is er een efficiënt hot-lab gerealiseerd. Daarnaast is het MDO geprofessionaliseerd en beschikt het CRN over een volledig uitgeruste ruimte voor het uitvoeren van efficiënte patiëntenbesprekingen, multidisciplinair en monodisciplinair, niet alleen binnen het ziekenhuis, maar ook in verbinding met medici uit samenwerkende ziekenhuizen.
In het Borstcentrum is de medische beeldvorming en het poli-proces geïntegreerd
Uniek aan het project is dat ondanks het complexe werkveld het geheel in vier jaar gerealiseerd is. Bovendien kent het project een langetermijnvisie als het gaat om planvorming. Er is ruimte voor uitbreiding van de high-end-imaging in de toekomst en er is flexibiliteit in de planvorming als het gaat om de veranderende diagnostiek aansluitend op poliprocessen.
Daglicht en sfeer in de ruimten voor medische beeldvorming
En voor de patiënt? De uiterst moderne technologie draagt bij aan een plezierig en beter diagnostisch proces. De patiënt voelt zich welkom, veilig en heeft de regie. De fysieke omgeving is ruim opgezet met aandacht voor privacy. Extra aandacht is besteed aan onderzoeksruimtes. Deze voelen prettig aan doordat er onder andere veel daglicht naar binnen stroomt. Dit alles sluit aan op het doel van het Deventer Ziekenhuis om een healing environment te creëren.
Hieronder geven algemeen manager Fabienne Montulet, medisch leider Shira de Bie en mamma chirurg Vera van Houten een indruk van het resultaat van het vernieuwingsproject.
Wilt u meer weten wat KALCIO Healthcare kan betekenen bij uw ambities naar vernieuwing? Neem dan contact met ons via onderstaande contactformulier.
Bekijk ook het bericht over deze vernieuwing op de website van het Deventer Ziekenhuis.
Wat is E-health en waarom is het zo belangrijk binnen de Zorg?
Toepassingen van E-health, ook wel telehealth of telegeneeskunde genoemd, worden gezien als een belangrijk middel om de uitdagingen in de Zorg aan te gaan. De toegankelijkheid van Zorg voor mensen staat onder druk en daarvoor worden E-health oplossingen steeds vaker bedacht en toegepast. Maar wat is E-health nu eigenlijk?
Als we het over E-health hebben, waar hebben we het dan eigenlijk over? E-health wordt omschreven als toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen en/of te verbeteren (1). Ondanks deze uitgebreide definitie blijft het voor veel zorgverleners, patiënten en andere betrokkenen onduidelijk wat er nou precies bedoeld wordt. De één denkt hierbij aan apps en de ander denkt aan digitale consulten. Beiden kunnen inderdaad als voorbeeld dienen van E-health initiatieven, maar er zijn er nog zoveel meer! Om meer helderheid te creëren rondom E-health, kan dit begrip in verschillende onderwerpen verdeeld worden. Zo wordt vaak gezien dat bij een E-health initiatief drie elementen steeds weer terugkomen (2): 1) De fase in het zorgproces; 2) De gebruiker; 3) De onderliggende technologie.
De fase in het zorgproces Om duidelijk voor ogen te hebben waar E-health een uitkomst kan bieden in een bepaald zorgproces, is het van belang dat je goed op de hoogte bent van de deelprocessen die zich in het bepaalde zorgproces afspelen. Vanuit dit overzicht van deelprocessen kun je onderzoeken waar in het zorgproces het gebruik van E-health oplossingen een voordeel kan genereren. Je kunt hierbij denken aan een zorgproces binnen je zorgorganisatie, maar bijvoorbeeld ook transmuraal tussen verschillende zorgorganisaties. De Raad voor Volksgezondheid en Zorg heeft een rapport geschreven waarin zij drie procesgebieden rondom E-health beschrijven (3): 1. E-public health : Bij voorlichting en preventie; 2. E-zorg : Bij het primaire zorgproces zoals diagnose, behandeling en steun; 3. E- zorgondersteuning: Bij randzaken, zoals afspraken maken en administratie.
De gebruiker Naast duidelijkheid over de fase in het zorgproces, is het ook belangrijk dat de vraag wordt gesteld wie de uiteindelijke gebruiker is van de E-health oplossing. Is dat de patiënt, zorgverlener of misschien wel beiden? Zij zijn degenen die er uiteindelijk meer gemak aan moeten ondervinden. Tevens is het van belang om na te gaan hoe deze gebruiker met de E-health oplossing het zorgproces zal gaan beïnvloeden.
De onderliggende technologie Eveneens is het van belang dat de benodigde technologie achter het E-health initiatief werkt en het gemak van de eindgebruiker bevordert. Naast health apps kun je bij onderliggende technologieën ook denken aan webapplicaties, elektronische patiëntendossiers en robotica.
In het bovenstaande gedeelte wordt vooral gesproken over het theoretische gedeelte van E-health en hoe dit begrip te omschrijven. Om deze theorie te begrijpen is het makkelijker om te denken in concrete voorbeelden. Kijken we nogmaals naar de definitie van E-health: ’toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen en/of te verbeteren’, dan zien we dat we dit eigenlijk in twee delen kunnen splitsen: E-health als toepassing op de gezondheid en als toepassing op de gezondheidszorg. Beiden zullen in onderstaande alinea’s worden omschreven aan de hand van voorbeelden. Aanvullend kun je de term M-health nog tegen komen, dit is een subcategorie binnen de E-health en bevat de mobiele (M) toepassingen van alle mogelijke digitale vormen tussen patiënten en zorgverlenders.
E-health consult binnen de ouderenzorg
E-health als toepassing op de gezondheid Als we E-health beschrijven als een mogelijkheid om de gezondheid van de mens te verbeteren dan kunnen we bijvoorbeeld denken aan het gebruik van thuismonitoringstools. Hierbij krijgt de patiënt apparatuur in gebruik om daarmee zelf te monitoren. Stel het betreft een hartpatiënt dan krijgt deze patiënt toegang tot apparatuur om zijn hartslag en bloeddruk te meten. Deze gegevens kan de patiënt dan bijvoorbeeld online invoeren en deze worden gecontroleerd door een regiecentrum. Dit regiecentrum houdt de gegevens van de patiënt in de gaten en mochten de waardes afwijkend zijn dan kunnen zij snel actie ondernemen. Zo kan er een bezoek aan het ziekenhuis worden gepland of bij spoed een bijpassende actie worden ondernomen. Dit is natuurlijk een van de vele voorbeelden die momenteel al in werking zijn of waar aan gewerkt wordt. Naast dat bij dit soort opties de gezondheid van de patiënt vrijwel continu wordt gecontroleerd, heeft dit ook het voordeel dat de patiënt alleen bij noodzaak naar het ziekenhuis hoeft. Dit zorgt voor een lagere belasting van de patiënt en een hogere kwaliteit van leven. Tenslotte zorgt deze toepassing er ook voor dat de werktijd van zorgprofessionals efficiënter kan worden ingedeeld.
E-health als toepassing op de gezondheidszorg Niet alleen voor de communicatie tussen zorgverlener en patiënt is E-health een interessante uitkomst, maar ook tussen zorgverleners biedt E-health mogelijkheden tot verbeterde zorg. Zo kun je denken aan snellere digitale 1-op-1 communicatie tussen verschillende zorgverleners over een patiënt. Dit kan bijvoorbeeld een vraag zijn over het al dan niet doorverwijzen van een patiënt of over bepaalde voorgeschreven medicatie. Naast communicatie is het uitwisselen van patiëntgegevens tussen zorgverleners of zorgorganisaties (denk hierbij aan lab uitslagen, radiologiebeelden en medicatie) ook een zeer belangrijk onderdeel binnen deze vorm van E-health. Neem als voorbeeld een patiënt die ontslagen is uit het ziekenhuis, maar nog wel moet revalideren in een revalidatiekliniek. Op dat moment is het van groot belang dat de revalidatiekliniek de voor hen relevante gegevens van de patiënt zo snel mogelijk inzichtelijk heeft. Een E-health oplossing kan hierbij een uitkomst bieden door deze gegevensuitwisseling digitaal te maken, waardoor het een kwestie van verzenden is naar de desbetreffende revalidatiekliniek. De digitalisering van dit soort processen is zeer tijdbesparend en draagt bij aan een duurzamere gezondheidszorg.
Ondanks alle mooie oplossingen die worden ontwikkeld om de digitalisering van zorg een boost te geven, zitten er uiteraard ook een aantal haken en ogen aan. Zo zijn er momenteel voor bepaalde zorgprocessen meerdere systemen uitgerold en gebruiken ziekenhuizen en zorginstellingen dus verschillende systemen voor hetzelfde zorgproces. Een gevolg hiervan is dat deze systemen weer met elkaar gekoppeld moeten worden zodat ze met elkaar kunnen communiceren. In deze context wordt met communiceren bedoeld dat de mogelijkheid tot bijvoorbeeld het uitwisselen van gegevens nog steeds mogelijk blijft. Als we weer terugkijken naar het voorbeeld met de patiënt die naar de revalidatiekliniek gaat, is het dus goed mogelijk dat het ziekenhuis een ander systeem gebruikt voor het opslaan van patiëntgegevens dan de revalidatiekliniek. Er dient hier dus een koppeling gemaakt te worden tussen deze twee systemen wil de gegevensuitwisseling mogelijk zijn. Mocht deze koppeling niet aanwezig zijn, dan blijft het alsnog een tijdrovend proces om de gegevens op de juiste plek te krijgen. Als we vanuit hier terug refereren naar de definitie van E-health, dan valt deze in het niet. Op deze manier wordt de gezondheidszorg namelijk nauwelijks ondersteund en creëert het daarnaast ook nog meer onduidelijkheid bij de zorgverleners in plaats van gemak.
Om beelden en gegevens te delen tussen ziekenhuizen is er momenteel een oplossing in werking getreden om het steeds aanmaken van deze koppelingen voor te zijn. Deze oplossing wordt Cross Document Sharing (XDS) genoemd en is een universele tool voor beeld- en gegevensuitwisseling tussen ziekenhuizen. XDS is al in veel ziekenhuizen geïmplementeerd en de hoop is dat dit binnen een aantal jaar in ieder ziekenhuis in Nederland het geval zal zijn, zodat optimale beeld- en gegevensuitwisseling mogelijk wordt gemaakt.
In mijn ogen lijkt het enerzijds goed dat dit soort oplossingen als XDS worden opgezet. Hierop kunnen namelijk verschillende systemen worden aangesloten, waardoor optimale beeld- en gegevensuitwisseling wordt bewerkstelligd. Dit zorgt ervoor dat ziekenhuizen en zorginstellingen ervan verzekerd zijn dat ze beelden en gegevens kunnen uitwisselen met andere partijen, ongeacht de verschillende systemen die zij gebruiken. Dit maakt de uitwisseling veel toegankelijker en zorgt dus ook voor betere kwaliteit van zorg. Desalniettemin zou je idealiter zien dat zulke oplossingen niet nodig zijn en dat vanaf de start wordt nagedacht en afgestemd over de verschillende producten zodat deze met elkaar kunnen communiceren. Hiermee voorkom je dat er steeds weer geld geïnvesteerd wordt in het laten communiceren van deze nieuwe verschillende oplossingen.
Zoals je ziet zijn er al een hele boel mooie oplossingen bedacht. En ook naar de toekomst toe zullen er nieuwe behoeften en oplossingen rondom E-health ontstaan. KALCIO Healthcare denkt graag mee bij de ontwikkeling, implementatie en adoptie van bestaande en nieuwe E-Health oplossingen.
Een interview met Manja de Jong- van der Maas van het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis
De MRI veiligheidslaborant is een steeds belangrijker wordende rol binnen de praktijk waar MRI systemen worden ingezet voor diagnostiek en beeld gestuurde behandeling. KALCIO Healthcare organiseert sinds 2014 het MRI Veiligheid Symposium NL. Jaarlijks komen MBB’ers en andere professionals die werken met de MRI technologie samen om kennis te delen over veilig werken met de MRI. Manja de Jong- van der Maas bracht haar eerste bezoek aan het MRI veiligheid Symposium NL in 2017, gehouden in het RadboudUMC te Nijmegen. Karel Loerts, algemeen directeur van KALCIO Healthcare en initiatiefnemer van het MRI Veiligheid Symposium NL, sprak met Manja en samen keken ze terug op de wijze waarop Manja het MRI veiligheidsbeleid en het werken met MRI samen met haar collega’s heeft ontwikkeld.
Manja is werkzaam in het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) als toezichthoudend medewerker MRI Manja is een van de twee toezichthoudend medewerkers MRI in het ziekenhuis. Om het MRI-veiligheidsbeleid te blijven ontwikkelen wordt er drie tot vier keer per jaar een MRI-veiligheidsoverleg ingepland met de toezichthoudend medewerker MRI, de Klinisch Fysicus, radioloog, leidinggevende en kwaliteitsfunctionaris (veiligheidscommissie) om te kijken waar ze als organisatie staan en welke knelpunten zich voordoen. Tijdens dit MRI-veiligheidsoverleg worden de VIM registraties (Veilig Incidenten Meldingen) betreffende de MRI doorgenomen, er wordt gekeken naar het scholingsbeleid en of er binnen de protocollen mogelijkerwijs vernieuwingen moeten plaatsvinden en naar aanleiding van de nieuwe RI&E wordt gekeken of het beleid aangepast dient te worden. Met name voor het onderdeel rondom contra indicaties hebben we als toezichthoudend medewerker MRI veiligheid een belangrijke zelfverantwoordelijkheid waarbij elke veiligheidslaborant een eigen aandachtsgebied heeft. Niet iedereen heeft hiërarchische bevoegdheden, maar wel heeft iedereen zijn eigen stukje verantwoordelijkheid en dat wordt afgestemd in veiligheidsoverleg of dagelijks op de werkvloer.
“Zorg goed voor elkaar, daar start veiligheid mee”
MANJA DE JONG- VAN DER MAAS
Hoe ziet jullie MRI unit er uit?
“Op beide locaties Goes en Vlissingen staat een MRI-scanner. Dit zijn 1.5 Tesla systemen van Siemens. Er wordt nu onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor een tweede MRI-scanner op locatie Goes. Gezien de productiecijfers en het feit dat er niet meer uitgebreid kan worden binnen de huidige openstellingen (er wordt nu al op avonden en in het weekend gescand en daardoor zijn de grenzen van capaciteit bereikt). Bij een eventuele uitbreiding is tevens een afweging of er een 3T of 1.5T moet komen.” Volgens Manja is het belangrijk dat er een 3-Tesla scanner komt. Als je kijkt naar welke onderzoeken er op een 3-Tesla goed uitgevoerd kunnen worden, met name bij MRI-mama en Neuro maar ook voor MSK lijkt 3T een goede keuze voor een kwaliteitsverbetering. En dit zijn de onderzoeken die binnen het ADRZ ook worden uitgevoerd. Een aspect waar goed naar gekeken moet worden is de plantijd bij een 3-Tesla, om wel de efficiency op niveau te houden. En natuurlijk zijn er weer andere veiligheidsaspecten die komen kijken bij een 3T, zo geeft Manja aan. Op veiligheidsgebied ligt er hier dan ook een grote uitdaging.
Wil je wat meer vertellen over hoe jij de symposia MRI-veiligheid hebt ervaren? Als spreker en als deelnemer? Hoe kijk jij daar op terug?
“De symposiadagen waren zeer informatieve en kennis-vergrotende dagen. Het symposium van 2017 en 2018 heeft ons als organisatie echt een eyeopener gegeven. We zijn ervan bewust geworden hoe het bij ons is geregeld en de stappen die we moeten maken. Het ADRZ is een regionaal ziekenhuis, na het eerste symposium hadden wij het gevoel achter bepaalde feiten aan te lopen. Door het fuseren hebben we een grotere groep MBB’ers en dus ook kennis en ervaring, dat heeft ons sterker gemaakt. En mede met dank aan de bijgewoonde symposia lopen wij als ADRZ nu helemaal bij als het gaat om het MRI veiligheidsbeleid. In 2017 werd er een interessante calamiteitentraining georganiseerd tijdens het symposium. Door deze training hebben wij als ziekenhuis onze eigen calamiteiten protocollen onder de loep genomen. Er waren hier nog geen kaders voor, maar met de komst van de risico inventarisatie en evaluatie voor veilig werken met de MRI zijn er kaders opgesteld en deze kunnen per organisatie worden aangepast naar de wensen van de afdeling. Deze kaders hebben ons echt geholpen om ons eigen beleid goed neer te zetten en uit te kunnen voeren”, zo stelt Manja.
Kun je de status van jullie MRI veiligheidsbeleid aangeven?
“In 2017 is gestart met het opstellen en uitvoeren van de screeningsvragen. Ook zijn vrij snel de werkafspraken over het screeningsproces vastgelegd, wie heeft welke verantwoordelijkheid. Daarnaast is ook het informed consent formulier voor de vrijwilligers op de MRI opgesteld. Ook heeft al het materiaal in de voorbereidingsruimte een veiligheidsticker gekregen en zijn er veiligheidsstickers met ‘Stop magnetisch veld’ op de vloeren aangebracht. Bij de RI&E die cyclisch wordt uitgevoerd staan er nog vier punten open die verbeterd moeten worden. Dit gaat bijvoorbeeld om het screeningsbeleid van de MRI-werkers of het personeel wat buiten de afdeling werkt maar wel op de MRI komt. Er wordt aan de poort een duidelijke screening gedaan, maar de uitdaging ligt hierin hoe de vastlegging daarvan goed gedaan kan worden. Daar denken we nu over na.”
“Het symposium van 2017 en 2018 heeft ons als organisatie echt een eyeopener gegeven”
MANJA DE JONG- VAN DER MAAS VAN HET ADMIRAAL DE RUYTER ZIEKENHUIS
Waar zie jij nog uitdagingen op het gebeid van MRI-veiligheid?
“De toename van implantaten bij patiënten die voor MRI worden aangemeld is een grote uitdaging. De implantaten hebben wel gevolgen voor een MRI-scan, MRI veiligheid is sterk verweven met contra-indicaties. Daar hebben we als toezichthoudend medewerker MRI veiligheid een belangrijke rol in. In 2017 zijn wij als organisatie begonnen met het opzetten van het pacemaker protocol en vervolgens met het implantaten protocol. Dit kwam voornamelijk voort uit de vraag van de cardiologen om samen te werken. Het gaat hierbij om patiënten met een pacemaker die een MRI willen ondergaan die voorafgaand aan de MRI worden gescreend samen met een pacemaker technicus en waarbij de pacemaker technicus ook aanwezig is bij het MRI-onderzoek. Bij de andere contra indicaties is het belangrijkste verbeterpunt dat de patiënt tegenwoordig voorafgaand wordt gescreend, voorheen werd dit pas in de kleedkamer gedaan, wat enorme vertragingen gaf, voornamelijk in werkprocessen. Om de voorbereiding op tijd te kunnen doen wordt nu de vragenlijst opgestuurd naar de patiënt en thuis voorafgaand moet worden ingevuld. Bij een contra-indicatie moet de patiënt contact opnemen en wordt ruim voor het onderzoek de juiste voorbereidingen getroffen en worden verassingen voorkomen. Daarnaast willen we als toezichthoudend medewerker MRI de deskundigheid van MRI veiligheid bij het team vergroten. Dit is een uitdaging voor de komende tijd.”
Hoe werken jullie met zonering?
“Voordat de voorbereidingsruimte wordt betreden is er een kaartlezer. De ruimte kan dan ook alleen via de ziekenhuispas worden betreden. Op dit moment is dit nog mogelijk voor alle medewerkers, maar dat is een van de verbeterpunten die we willen oplossen. Er moet gekeken worden naar de mogelijkheden om per personeelslid/-functie bevoegdheden toe te kennen aan de toegang. Dit is nu nog wel lastig met het systeem dat wij hebben. De MRI kooi is alleen voor de MRI laborant toegankelijk. Sommige ziekenhuizen hebben dit gepersonaliseerd.”
Hebben jullie goede noodprocedures voor brand en reanimatie?
“In 2019 is er in het ADRZ een thema-avond gehouden voor alleen de MRI-laboranten en had als thema MRI-veiligheid. Alle noodknoppen zijn tijdens deze thema-avond doorgenomen en is er een brandblus oefening met het BHV-team gegeven om hiermee te oefenen. Ook is er met behulp van een scenario gekeken hoe het personeel deze situatie zou aanpakken en wat je het beste kan doen. Dit was een leuke en leerzame avond. En heeft geresulteerd in een duidelijke afspraak hoe om te gaan met een noodsituatie en de wijze waarop de veiligheid van de patiënt is geborgd. De reanimatie training wordt ook cyclisch gegeven maar zouden we ook graag rondom de MRI willen oefenen. Deze plannen zijn helaas met de komst van COVID-19 vertraagd omdat fysiek trainen met een groep hier wel de voorkeur heeft.”
Waar ligt jouw liefde voor MRI?
“Mijn liefde voor MRI ligt bij claustrofobische patiënten. Het zorgen voor deze patiënten en het kunnen uitvoeren van een onderzoek hierbij door de juiste begeleiding en het geven van uitleg om ze ook gerust te kunnen stellen vind ik een mooie uitdaging. De communicatie met patiënten vind ik erg leuk, dit bepaalt een goede beleving van patiënten. Daar kan ik een verschil maken heb ik gemerkt. En zeker ook alles rondom veiligheid rondom de MRI scanner, ik beleef er veel plezier aan om continu te kijken welke risico’s er zijn en hoe we het steeds weer een stukje veiliger kunnen maken.”
Vind je dat KALCIO Healthcare door moet gaan met het MRI Veiligheidssymposium? Inmiddels is toch alles wel bekend rondom MRI veiligheid?
“Ik vind dat KALCIO Healthcare wel door moet gaan met het symposium. Veiligheid is een doorlopend proces, je blijft veranderen, aanpassen, opnieuw analyseren. Het is nooit klaar dus het is heel goed om dit symposium te blijven organiseren. Ook het netwerken en het uitwisselen van ervaringen en kennis heb je echt nodig om je werk goed te kunnen doen. De nieuwe trends en afspraken om te finetunen is ontzettend belangrijk. Je komt altijd thuis met iets wat je kan verbeteren. Dus ik zou graag willen dat jullie door blijven gaan met het organiseren van het symposium MRI veiligheid”, zo geeft Manja aan.
Wat zou je nog mee willen geven aan collega laboranten uit andere ziekenhuizen die zich bezighouden met MRI-veiligheid?
“Om draagvlak te creëren voor het realiseren van verbeterpunten voor MRI veiligheid op de afdeling en om in dezelfde taal te spreken adviseert Manja dat ook leidinggevende deelnemen aan het MRI veiligheid symposium. En natuurlijk: Zorg goed voor elkaar, daar start veiligheid mee. Blijf alert en blijf leren en verbeteren. Vallen is niet erg als je maar blijft opstaan. Werk goed samen en wees niet bang om fouten te maken, als je maar leert van je fouten.”
Een aantal jaar geleden heeft het ministerie van VWS een aantal maatregelen doorgevoerd om de zorg de komende jaren voor Nederland betaalbaar te houden. Eén van deze maatregelen is de invoering van de zorgverzekeringswet. De invoering hiervan heeft als gevolg dat ziekenhuizen meer vrijheid hebben gekregen over prijsonderhandeling en concurrentie, waardoor de marktwerking in de zorg zijn intrede heeft gemaakt. De zorgverzekeraars verhogen de druk op ziekenhuizen om betere kwaliteit en efficiënte zorg te kunnen leveren. Dit was een aanleiding voor verschillende ziekenhuizen om na te denken over een fusie. Middels een fusie verwachten ziekenhuizen hogere kwaliteit van zorg te leveren tegen lagere kosten.
Na de invoering van de zorgverzekeringswet is een fusiegolf van ziekenhuizen in gang gezet vanuit het oogpunt om effectievere en efficiëntere zorg te verlenen. Al in 2017 blijkt echter dat de kwaliteit van zorg na een fusie niet aanzienlijk verbeterd is en dat de prijs van gefuseerde ziekenhuizen relatief een stijging heeft doorgemaakt ten opzichte van de prijs van ziekenhuizen die niet gefuseerd zijn (1). Naast het gegeven dat het gewenste effect op financieel gebied niet gehaald wordt, heeft een fusie een grote invloed op de zorgprofessionals. Een fusie is een langdurig traject waarbij verschillende veranderingen plaatsvinden op zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau. Toch zien we momenteel nog een aantal fusietrajecten van ziekenhuizen, de uitwerkingen van een fusie of een strategische samenwerking tussen ziekenhuizen. In dit artikel wordt ingezoomd op de gevolgen van een fusie voor zorgprofessional en met welke elementen rekening gehouden moet worden om een fusietraject zo succesvol te laten verlopen voor de operationele laag van de organisatie.
Anne Sluijs
Bij een fusie worden voorheen opzichzelfstaande organisaties samen een nieuwe organisatie. Voor het fusietraject van start gaat, hebben beide organisaties een eigen organisatiecultuur, structuur en wordt volgens een bepaald beleid gewerkt waarin bepaalde procedures en protocollen zijn vastgesteld. Daarnaast zijn medewerkers gewend aan collega’s met wie ze samenwerken en zijn ze vertrouwd met de omgeving waarin de werkzaamheden uitgevoerd worden. Om samen een organisatie te vormen is het noodzakelijk dat de organisaties een aantal veranderingen doorstaan voor de realisatie van een fusie. Allereerst is het van belang dat beide organisatieculturen bij elkaar aansluiten en dient een geïntegreerde cultuur vervormd te worden. De integratie van beide culturen vraagt om aanpassing van de medewerkers. Verder dient een geheel nieuw beleid op verschillende lagen geschreven te worden dat ziekenhuis breed gedragen wordt. Daarnaast is het belangrijk om n te denken over de herinrichting van de uit te voeren werkzaamheden en werkafspraken. De vernieuwde procedures dienen vastgelegd te worden in een nieuw beleid.
Verder zien we bij een fusie dat er nagedacht moet worden op de locatie van het verlenen van de zorg. Er worden twee ziekenhuizen, dus twee locaties samengevoegd. Het management kan er voor kiezen om de zorg te centraliseren naar een plek door de realisatie van nieuwbouw. In de praktijk blijkt dat hier zelden de financiële middelen voor aanwezig zijn. Vaak zien we in de praktijk dat beide locaties, die voorheen opzichzelfstaande ziekenhuizen waren, worden gebruikt als nieuwe locatie. Dit heeft als gevolg dat het management met een herallocatie vraagstuk zit. Deze herallocatie van zorg kan grote gevolgen voor de medewerkers van de organisatie met zich meebrengen. Door de keuze om zorg te verlenen op een bepaalde locatie, kan het zijn dat het zorgpersoneel op een andere locatie komt te werken dan voorheen.
Tot slot zien we verandering van omvang van het ziekenhuis bij een fusie. Het aantal ziekenhuisbedden bij een gefuseerd ziekenhuis zal toenemen. Deze toename brengt een aantal schaalvoordelen met zich mee, zoals efficiëntere zorg en een betere positie op de markt. Echter kunnen er ook een aantal schaalnadelen optreden(2). Een te grote organisatie kan zorgen voor bureaucratisering, communicatieproblemen en sociale cohesie.
Terugkijkend op een aantal fusietrajecten kunnen we ook een aantal conclusies trekken om te kijken hoe we in het vervolg een fusietraject succesvoller kunnen laten verlopen om zo de impact op zorgprofessionals te reduceren. Op die manier kunnen zij zich richten op de primaire taak: patiëntenzorg. Hieronder volgen een aantal aandachtpunten om rekening mee te houden tijdens een fusie:
Denk goed na over de gevolgen van bepaalde (beleids)keuzes Het is belangrijk om bij het maken van bepaalde keuzes na te denken over de gevolgen die het met zich mee brengt. Bij het uitzetten van een strategisch beleid is het belangrijk om te toetsen of dit haalbaar is voor de zorgprofessionals die het beleid uit gaan voeren. Daarnaast dient nagedacht te worden over de timing van bepaalde acties. Door veranderingen stapsgewijs te introduceren krijg je minder weerstand van medewerkers, omdat zij langzaam aan de veranderingen kunnen wennen.
Zorg voor duidelijke communicatie tijdens het traject De communicatie bij een verandertraject, en dus ook bij een fusie, is van doorslaggevend belang voor het slagen daarvan. Vaak zijn er veel onduidelijkheden over de komst van een fusie. Het is daarom van belang dat het management van een ziekenhuis vanaf het begin van de fusie duidelijk communiceert naar de organisatie. Zo weten de medewerkers vanaf het begin de stand van zaken en voelen zich daardoor ook meer betrokken. Dit kan bijvoorbeeld door het organiseren van bijeenkomsten of het versturen van nieuwsbrieven die gericht zijn op de stand van zaken rondom een fusie. Denk hierbij wel aan zorgvuldige communicatie, dus communiceer nog niets als er geen besluit over gemaakt is.
Maak de zorgprofessionals onderdeel van de fusie Het is belangrijk dat een vertegenwoordiging van de zorgprofessionals binnen het ziekenhuis onderdeel worden van een fusie. Een fusie van twee ziekenhuizen veranderen het verhaal van de organisatie, de waarden en normen, de cultuur en ook het gedrag wat van mensen verwacht wordt. Door de medewerkers binnen de organisatie mee te laten denken over welke organisatie je wilt zijn en kunt worden, vorm je een gedragen ‘nieuwe’ organisatie.
We kunnen concluderen dat een fusie een grote impact heeft op zorgprofessionals en overige medewerkers binnen een ziekenhuis. De druk op de zorg zal in de toekomst stijgen en daarom is nog onduidelijk wat dit voor gevolgen heeft op fusies van ziekenhuizen. Het is daarom belangrijk om hier op voor te bereiden en te kijken wat we kunnen leren uit eerdere fusies. Hierbij is het belangrijk om in acht te nemen dat er geen one fits all is. Maar één ding is zeker: neem altijd de medewerkers goed mee in een veranderingstraject, dit zal leiden tot efficiëntere zorg en zo de kwaliteit van de zorg voor patiënten verbeteren!
Wie denkt aan een ziekenhuis, heeft al snel een beeld voor zich van een kille en klinisch omgeving. Allerminst prettig als je in het ziekenhuis bent voor een onderzoek of behandeling waar je al gespannen voor bent. Het is dus niet voor niets dat ‘healing environment’ een veelgebruikte term in de zorg is.
Ook in bouwprojecten waar ik betrokken ben, speelt healing environment een rol. Hiermee wordt een omgeving bedoeld die een positief effect heeft op het welzijn en het genezingsproces van de patiënt, maar dit geldt ook voor het welzijn van zorgmedewerkers en bezoekers. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan daglicht ervaring en uitzicht op de natuur. Deze factoren kunnen stress en angst verminderen en de ervaring van de patiënt verbeteren. Dit kan op zijn beurt leiden tot resultaten als minder pijn en medicijngebruik en sneller herstel.
Een prettige en veilige omgeving creëren kan op vele manieren. Hoewel er in toenemende mate wordt gesproken over ‘healing environment’, is het begrip onderhevig aan inflatie. De één bedoelt er de effecten van daglicht en natuur mee, de ander gebruikt het om de effecten van eenpersoonskamers, kleuren, privacy of een gastvrije ontvangst mee te duiden. Niet overal is (al) wetenschappelijk bewijs voor, maar de aandacht hiervoor is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Dit onderzoek heeft de basis gevormd voor evidence-based design van ziekenhuizen.
Natuur De beleving van natuur kan stress reduceren. Je hoeft daarvoor niet eens fysiek in een bos te staan, een foto van een boom kan al voldoende zijn (van den Berg, 2006). Bij het in contact komen met natuur ervaren patiënten minder angst en stress. Dit is al in 1984 onderzocht aan de hand van een studie waarin patiënten ofwel uitzicht kregen op een stenen muur versus natuur. De patiënten met het uitzicht op de natuur gebruikten een lagere dosis pijnstillers en konden sneller het ziekenhuis verlaten. Verder is de ligduur op de intensive care korter en geven patiënten een lagere pijnscore aan na een pijnlijke bronchoscopie (Diette, 2003) wanneer zij een afbeelding van natuur zagen. Opmerkelijk is dat dit vooral geldt voor het kijken naar natuur – voor het daadwerkelijk bezoeken van een park is minder bewijs geleverd.
Daglicht Daglicht is ontzettend belangrijk voor het goed functioneren van de mens. Zo wordt 58% van de medicatiefouten in Alaska gemaakt in het eerste kwartaal van het jaar wanneer de dagen het kortst zijn. Ook patiënten zijn gebaat bij de ervaring van daglicht. In de directe zin is het gebrek aan licht genoemd als derde belangrijkste oorzaak van vallen. Een ander voorbeeld is de 15% reductie in opnameduur bij depressieve patiënten in een heldere, zonnige kamer t.o.v. een sombere kamer. Ook onder specifieke doelgroepen is gekeken naar het effect van daglicht. Zo blijkt dat het vergroten van omgevingsverlichting de klachten van dementerende ouderen verminderd, en de mentale achteruitgang met 5% vermindert (van Someren, 2008). Een combinatie van licht en natuur, in de vorm van wolkenplafond verlichting, verlaagde acute stress en angst bij klinische patiënten. Ook voor het verplegend personeel heeft daglicht een positief effect op hun alertheid en gemoedstoestand (psychologische effecten) en een lagere bloeddruk en slaap-waakritme (fysiologische effecten), wat de patiëntveiligheid te goede komt (Zadeh, 2014).
Healing environment elementen bij de SPECT-CT
Privacy Hoewel de inrichting van het gebouw pas plaatsvindt op het eind van het bouwproject, is het van belang dit al in een vroeg stadium mee te nemen. Hiermee kan je beter inspelen op de wensen en behoefte van de gebruikers, en de fysieke ruimte hierop aanpassen. Met name in de wachtgebieden wil je patiënten op hun gemak stellen. De wensen kunnen per patiëntengroep verschillen. Wetenschappelijke studies tonen aan dat vrouwen die wachten op een borstbiopt bij (verdenking op) borstkanker gemiddeld hoger in stress en angstniveaus scoren dan andere patiënten die moeten wachten op radiologische interventies voor goed- en kwaadaardige tumoren. Met name de onzekerheid over de diagnose levert hierin veel stress op (Barentsz, 2014). Dit wetende is het zinvol om deze groep een veilige en prettige omgeving te bieden, waar extra rekening is gehouden met privacy. Zo kunnen deze cliënten plaatsnemen in een eigen zithoek zonder geconfronteerd te worden met andere patiënten die wellicht net een slecht nieuws gesprek hebben gehad.
Win win Ook al is het bewijs voor de helende effecten van daglicht, kleur of natuur niet onbetwistbaar, het grote voordeel is dat deze factoren geen bijwerkingen hebben. Als stress en pijn worden verminderd bij patiënten die kijken naar een bos of luisteren naar muziek – en zij daarmee minder pijnstillers of medicatie nodig hebben, is dat alleen maar mooi meegenomen. De patiënt loopt minder kans op bijwerkingen van de medicatie, en mogelijk zijn er kostenbesparingen te realiseren (minder medicatie en verkorte ligduur).
Uiteindelijk zal het niet het gebouw zijn dat de patiënt (sneller) kan genezen. Maar met een veilige, prettige en gezonde uitstraling kan het gebouw bijdragen aan het welbevinden van zowel patiënten als medewerkers.
Een goed functionerend team: welke elementen spelen een belangrijke rol?
Verschillende ontwikkelingen in de maatschappij zorgen er voor dat de vraag naar zorg in de komende jaren zal toenemen. Zo heeft Nederland te maken met vergrijzing en neemt het aantal mensen met chronische ziekten en multimorbiditeit verder toe. Met deze stijgende en veranderende vraag naar zorg zullen de komende tijd de kosten verder stijgen. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden wordt waardegedreven zorg steeds belangrijker: Op basis van uitkomstresultaten zorg leveren die er voor de patiënt toe doet om zodoende de bestaande middelen efficiënter en effectiever in te zetten waardoor de gezondheidsuitkomst per bestede euro wordt gemaximaliseerd. Om dit te kunnen bewerkstelligen zijn goed functionerende teams van groot belang, want hoe beter een team samenwerkt hoe efficiënter de dienstverlening. Maar welke elementen dragen bij aan een goed functionerend team? In dit artikel proberen wij daar een antwoord opgegeven.
Allereerst is belangrijk om helder te hebben wat we verstaan onder een team. Als je de vraag stelt wat een team is, krijg je bijna nooit een eenduidig antwoord. Wel zijn er een aantal elementen die doorgaans genoemd worden als er gesproken wordt over een team: het bestaat uit een groep mensen, dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid, zijn onafhankelijk en hebben een gemeenschappelijk doel. Het is voor een team moeilijk samenwerken als ze niet weten waar ze naartoe werken. Het doel is vaak ondervangen in de missie van de organisatie. Het vertelt ons waar de organisatie voor staat, wie de klanten zijn, wat het team doet en wat de resultaten zijn. Het is daarom van belang dat het team weet wat de missie van de organisatie is, zodat alle neuzen dezelfde kant op staan.
De omgeving waarin een team opereert, heeft invloed op het functioneren van het team. Vertrouwen binnen een team is de basis om tot een excellent resultaat te komen. Doordat mensen zich veilig voelen in een team durven zij ook een productief conflict aan te gaan. Als een conflict gezien wordt als een productief hulpmiddel, welke bijdraagt aan verschillende perspectieven en transformatie, zal dit helpen om gemeenschappelijke doelen te verwezenlijken. Daarnaast zijn de betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van de teamleden van doorslaggevend belang om de gezamenlijke doelen te behalen. Een betrokken teamlid kenmerkt zich door een stapje extra te zetten voor de patiënt en collega. Om de betrokkenheid binnen het team te vergroten zijn het opstellen van duidelijke afspraken en besluitvorming essentieel. Als de afspraken en doelen helder geformuleerd zijn, zullen de teamleden hiervoor een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen. Op die manier voelt men zich tot elkaar veroordeeld waardoor een gevoel van saamhorigheid ontstaat. Uiteindelijk ontstaat een goed functionerend team waarbij status en ego geen rol spelen.
Anne Sluijs geeft training over teamontwikkeling
Ten tweede dient er in een team aandacht te zijn voor communicatie. Hierbij is het van belang dat men zich onderling begrepen voelt. Lees de volgende zin maar eens hardop: ‘ik zag een man op een heuvel met een telescoop’. Hoe interpreteerde jij deze zin? Las jij: er was een man op de heuvel, en ik zag hem door mijn telescoop? Of las je: ik sta op een heuvel en ik zag een man met een telescoop. Of las je: er is een man op een heuvel die ik zie, en hij heeft een telescoop. Dit is een voorbeeld van een zin die verschillende betekenissen kan hebben. Het is als zender van een boodschap belangrijk om te beseffen dat wat we zeggen anders ontvangen kan worden. Het is dan ook de taak van zowel de zender als de luisteraar om er zeker van te zijn dat beiden hetzelfde bedoelen. Dit kan door goed te luisteren, samen te vatten en waar nodig door te vragen. Op die manier weet je dat je over hetzelfde onderwerp praat en wordt miscommunicatie geminimaliseerd. Op die manier is het gemakkelijker een gezamenlijk doel te verwezenlijken.
Om als team goed te kunnen opereren is het van groot belang dat zij zich veilig voelen in hun werkomgeving. In een veilige omgeving wordt er beter samengewerkt en durven collega’s onderling beter feedback aan elkaar te geven. Ondanks een veilige cultuur vinden mensen het vaak lastig om feedback te ontvangen, omdat zij zich vaak bedreigd voelen en het idee hebben te falen. Er ligt zowel voor de ontvanger als voor diegene die feedback geeft een taak om dit zo goed mogelijk te laten verlopen. Voor diegene die feedback geeft is het van belang om respectvol te zijn naar de ander. Hierbij is de manier hoe de boodschap wordt overgebracht van belang. Begin met het benoemen van het feitelijk gedrag van de ander en geef daarbij aan wat voor gevolg dit heeft op de omgeving. Betrek daarna het gedrag op jezelf door ook aan te geven wat voor een gevoel dit bij jou teweeg brengt en wat voor gedrag je graag zou zien. Door deze feedbackloop in de organisatie te creëren kan je het beste uit jezelf halen en ook uit je collega’s. Als ontvanger is het hierbij van belang open te staan voor de feedback. Van nog groter belang is het dat je als ontvanger ook begrijpt wat de ander zegt zodat er geen misinterpretatie ontstaat. Hierbij zijn de eerder genoemde regels van communicatie van belang waarbij je als ontvanger kan doorvragen en samenvatten om te toetsen of wat jij hoort ook hetgeen is wat de ander zegt.
Het is van belang ons te realiseren dat een team bestaat uit verschillende individuen. De positie van iemand in het team hangt sterk samen met hoe een persoon zich voelt en zichzelf waardeert. Stel je voor dat iemand geen veilig dak boven het hoofd heeft. Diegene zal zich minder richten op het team, maar vooral bezig zijn te voorzien in eigen behoefte. Daarentegen, een persoon die vooral bezig is met zelfontplooiing is juist bezig om anderen te inspireren meer hun best te doen en super gemotiveerd om de doelen van het team te verwezenlijken. Daarnaast verdient de samenstelling van een team aandacht als we kijken naar de teamprestatie. Voor een goed functionerend team zijn verschillende vaardigheden en competenties nodig. Uit onderzoek van het NIVEL blijkt dat teams met een gevarieerde samenstelling, zowel op functieniveau als op het gebied van competenties, een positieve invloed heeft op de kwaliteit van zorg, de kwaliteit van leven van cliënten en de tevredenheid van de medewerkers (1). De ideale samenstelling van een team is sterk afhankelijk van de context waarin men opereert. Het is belangrijk om hier oog voor te hebben en op te anticiperen.
Tot slot heeft een team meestal een leider welke het team leidt in het behalen van de doelstellingen. Vaak wordt er een onderscheidt gemaakt tussen een manager en een leider: een manager heeft mensen die voor degene werkt terwijl een leider mensen heeft die degene volgen. Effectieve leiders hebben een duidelijke visie voor ogen waar ze het team heen leiden. Ze activeren mensen om onderdeel te zijn van iets groters en nemen het team mee in verandering. Een goed leider houdt niet vast aan de status quo maar durft risico’s te nemen en denkt in lange termijn termen. Door het team te inspireren, coachen en hen te helpen in persoonlijke groei kunnen doelstellingen worden behaald en kan samenwerking worden gefaciliteerd.
Terugkomend op de vraag: welke elementen dragen bij aan een goed functionerend team, zien we dat er geen eenduidig antwoord is te geven. Wel zijn er een aantal van aspecten die van invloed zijn op het functioneren van het team. Bewustwording van deze aspecten en er als team zorg voor dragen dat deze geborgd zijn is van groot belang. Samen kunnen we er voor zorgen dat teams optimaal functioneren en daarmee ook kwalitatieve en efficiënte zorg verlenen.
Geschreven door Anne Sluijs, werkzaam als management consultant en trainer bij KALCIO Healthcare.
Damen, N., Koopmans, L., van de Steeg, L., & Wagner, C. (2015). Evaluatieonderzoek Proeftuinen Ouderenzorg: lerende teams in de ouderenzorg. Geraadpleegd op 19 januari 2021, van Evaluatieonderzoek Proeftuinen Ouderenzorg: lerende teams in de ouderenzorg (nivel.nl)
Persoonlijk leiderschap: Laat je niet leiden door de situatie, maar door jezelf
Persoonlijk leiderschap is het vermogen om je positieve leiderschapskenmerken te ontwikkelen en te gebruiken om de richting van je leven te sturen. Vaak wordt de term persoonlijk leiderschap geassocieerd met personen in een leidinggevende positie. Echter, persoonlijk leiderschap is een term die voor iedereen van belang is ongeacht wie je bent of wat je doet. Zeker in onzekere en uitdagende tijden zoals de COVID-pandemie is persoonlijk leiderschap relevant.
Door je bewust te zijn van je vermogen tot persoonlijk leiderschap kun zelf controle nemen over je carrière, persoonlijke ontwikkeling en je eigen leven in plaats van tijd en toeval je koers te laten bepalen. Je bent in staat je doelen te realiseren door optimaal gebruik te maken van je eigen kwaliteiten en talenten. Je weet waar je goed in bent, waar je zwakke punten liggen en wat je stijl is. De basis van persoonlijk leiderschap is zelfkennis en vraagt dan ook om introspectie. Persoonlijk leiderschap begint op het moment dat jij besluit hier vorm aan te geven en er voor kiest om zelf regie te nemen over je leven.
Om leiding te nemen over je eigen leven zijn er vier stappen:
Het vergroten van je zelfkennis
Richting bepalen
Je zelf klaarstomen voor succes
De juiste randvoorwaarden creëren
Het vergroten van je zelfkennis
Een ander belangrijk aspect van zelfkennis vergroten is je bewust te zijn van je eigen belemmerende overtuigingen. Veel mensen weerhouden zichzelf om bepaalde dingen te doen omdat ze denken het toch niet te kunnen. Dit is vaak ingegeven door eerdere ervaringen, feedback die ze hebben ontvangen of angsten. Alleen door jezelf hier bewust van te zijn ben je in staat dit te doorbreken en belemmerende overtuigingen om te buigen naar uitdagingen.
Wie ben ik en wat kan ik? Bewust zijn van wie je bent en je zelfkennis vergroten is de basis van persoonlijke ontwikkeling en van persoonlijk leiderschap. Ieder mens wordt gedreven door bepaalde waarden en overtuigingen en bestaat uit een combinatie van kwaliteiten, talenten en mogelijke valkuilen. Je zelf bewust zijn van deze zaken maakt dat je bewuster kunt leven en bewuster keuzes kunt maken. Er zijn tal van instrumenten voor zelfanalyse. Natuurlijk zijn deze tools niet exact maar ze helpen je wel om te reflecteren op wie je bent als persoon.
Richting bepalen
Een van de manieren om richting te bepalen is het hebben van een persoonlijke missie. Bedrijven hebben allemaal een missie. Het helpt hen richting te nemen door te definiëren wie ze zijn en waarom ze doen wat ze doen. Waarom zouden wij als mens dan geen missie hebben in ons leven?
Voor het bepalen van de richting welke je wilt geven aan je eigen leven is het belangrijk om te weten wat jou drijft. Onze persoonlijke waarden zijn hierin van groot belang omdat deze vaak ten grondslag liggen aan onze acties en meningen. Ontevredenheid kan ontstaan als er niet wordt gehandeld naar bepaalde waarden of wanneer twee belangrijk waarden conflicterend zijn. Door bewust te zijn van je belangrijkste waarden en deze te prioriteren zal helpen om in kaart te brengen wat je daadwerkelijk motiveert.
De juiste randvoorwaarden creëren
Als vierde stap is het van belang dat je de juiste randvoorwaarden creëert zodat je jouw persoonlijk leiderschap mogelijk kan maken. Dit kan betekenen dat je bepaalde saboterende gewoontes niet langer doet, of dat je jezelf verder ontwikkelt om de resultaten te bereiken die je voor ogen hebt. Ook externe factoren zijn van invloed op het mogelijk maken van persoonlijk leiderschap. Zo is het van belang om je bewust te zijn van zaken of personen die je veel energie kosten of je juist veel energie geven. Dit stelt je in staat om energienemers te elimineren en je leven juist te verrijken met energiegevers.
Tot slot
Persoonlijk leiderschap kan je helpen om sturing te geven aan je leven. Juist in deze tijd is dit van groot belang. De COVID-pandemie maakt dat er veel beslissingen voor ons genomen worden en we soms het idee hebben dat we steeds minder controle hebben over ons eigen leven. We doen wat van ons verwacht wordt maar missen het stukje zelfregie. Door je bewust te zijn dat jij degene bent aan het stuurwiel en dat je zelf kunt bepalen waar je heen wilt geeft jou weer de regie. Het draagt bij aan een positieve instelling en je stressbestendigheid en mentale veerkracht nemen toe.
Door Daniëlle Nijsten, werkzaam als Operationeel directeur, consultant en trainer bij KALCIO Healthcare. KALCIO Healthcare streeft er naar om een positieve bijdrage te leveren aan de toegankelijkheid, effectiviteit en kwaliteit van de gezondheidzorg. Hierbij werkt KALCIO Healthcare vanuit de kernwaarden: strategisch transformeren, samen voor het beste resultaat en toegewijd en flexibel. Persoonlijk leiderschap is hier een belangrijk onderdeel van en is een belangrijk element voor succes.
